Boże Narodzenie to czas radości, obfitego jedzenia i spędzania czasu z rodziną. Każda kultura ma swoje zwyczaje i tradycje. Dołącz do nas w tej kulturowej podróży w świątecznym czasie.
Hiszpania
„Trafić El Gordo” – hiszpańska loteria jest jedną z najważniejszych i najsłynniejszych loterii na świecie.
Co roku połowa ludności Hiszpanii zapisuje się, aby zagrać w doroczną loterię, która przyznaje bardzo wysokie nagrody wielu szczęśliwcom. Główna wygrana wynosi nawet 4 miliony euro na serię. Jeśli kupiłeś całą serię, otrzymujesz pełną kwotę 4 milionów, jednak zazwyczaj losy sprzedawane są w częściach. Każda seria składa się z 10 części, dlatego najczęściej jest 10 zwycięzców, o ile cała seria została sprzedana.
Bardzo charakterystycznym elementem jest telewizyjne wydarzenie, które odbywa się w przeddzień świąt. Dzieci odgrywają w nim główną rolę, ponieważ to one – śpiewając – ogłaszają zwycięskie numery oraz wysokość nagród.
Bez wątpienia jest to jedna z najpiękniejszych tradycji. Cały kraj śledzi to losowanie, a w wielu przypadkach Boże Narodzenie i Święty Mikołaj przychodzą wraz z „Grubą” wygraną (El Gordo).
Meksyk i Ameryka Śródniowa
Las Posadas – bardzo barwna i wspólnotowa tradycja. Posadas są odtworzeniem drogi, którą przebyli rodzice Jezusa (Józef i Maria), aby znaleźć miejsce, w którym Jego matka mogłaby urodzić. Przez lata w Meksyku oraz w krajach Ameryki Środkowej ta pielgrzymka była odtwarzana i dostosowywana do współczesnych realiów.
Posada oznacza miejsce na nocleg, podobne do hotelu, gdzie podróżni mogą odpocząć. W dawnych czasach były one bardzo popularne. Tradycja zaczyna się od tego, że grupa przyjaciół umawia się, aby odtworzyć tę pielgrzymkę. W zależności od liczby dostępnych domów ustala się datę rozpoczęcia tak, aby zakończyć ją dokładnie 24 grudnia, w Wigilię.
Każdego dnia, po rozpoczęciu obchodów, odwiedza się kolejne wyznaczone domy z wizerunkami rodziców Jezusa oraz zwierząt gospodarskich – czyli z szopką – w formie procesji. Idzie się od domu, z którego wyrusza pochód, do domu, do którego tego dnia ostatecznie się wchodzi.
Gdy dotrze się do tego miejsca, odgrywana jest prośba o nocleg w formie pieśni. Jej tekst jest następujący:
| En el nombre del cieloos pido posada,pues no puede andarmi esposa amada. Posaderos: Aquí no es mesón,sigan adelante.Yo no puedo abrir,no sea algún tunante. Peregrinos No seas inhumano, tennos caridad, que el Dios de los cielos te los premiará. Posaderos Ya se pueden ir y no molestar, porque si me enfado os voy a apalear. Peregrinos Venimos rendidos desde Nazaret, yo soy carpintero de nombre José. Posaderos No me importa el nombre, déjenme dormir, pues yo ya les digo que no hemos de abrir. Peregrinos Posada te pide, amado casero, por solo una noche la reina del cielo. Posaderos Pues si es una reina quien lo solicita, ¿cómo es que de noche anda tan solita? Peregrinos Mi esposa es María, es reina del cielo, y madre va a ser del Divino Verbo. Posaderos ¿Eres tú José? ¿Tu esposa es María? Entren peregrinos, no los conocía. Peregrinos Dios pague, señores, vuestra caridad, y que os colme el cielo de felicidad. Todos ¡Dichosa la casa que abriga este día a la Virgen pura, la hermosa María! | W imię niebaprosimy o nocleg,bo nie może już iśćmoja ukochana żona. Gospodarze:Tu nie jest gospoda,idźcie dalej.Nie mogę otworzyć,a nuż to jakiś łotr. Pielgrzymi:Nie bądź nieludzki,okaż nam miłosierdzie,bo Bóg z niebioswynagrodzi ci to. Gospodarze:Możecie już odejśći nie przeszkadzać,bo jeśli się rozgniewam,to was pobiję. Pielgrzymi:Przychodzimy wyczerpaniz Nazaretu,jestem cieśląo imieniu Józef. Gospodarze:Nie obchodzi mnie imię,pozwólcie mi spać,bo już wam mówię,że nie otworzymy. Pielgrzymi:O nocleg prosi cię,drogi gospodarzu,choćby na jedną nocKrólowa niebios. Gospodarze:Jeśli to królowao to prosi,to czemu nocąchodzi tak samotnie? Pielgrzymi:Moja żona to Maria,Królowa niebios,i ma zostać matkąSłowa Bożego. Gospodarze:Czy ty jesteś Józefem?Czy twoja żona to Maria?Wejdźcie, pielgrzymi,nie poznałem was. Pielgrzymi:Niech Bóg wam zapłaci, panowie,za waszą dobroć,i niech niebo napełni wasszczęściem. Wszyscy:Szczęśliwy dom,który przyjmuje tego dniaDziewicę czystą,piękną Marię! |
Jest to swoiste „przeciąganie liny”, polegające na próbie przekonania właściciela gospody, aby wpuścił zmęczoną parę, niemającą gdzie odpocząć. Ostatecznie gospodarz ustępuje i pozwala im wejść, aby wreszcie mogli odpocząć i następnego dnia kontynuować swoją drogę. W tym momencie drzwi zostają w końcu otwarte, a wszyscy razem świętują i śpiewają:
| ¡Entren santos peregrinos, reciban este rincón, que aunque es pobre la morada, os la doy de corazón! ¡Cantemos con alegría todos al considerar que Jesús, José y María nos vienen a visitar! | Wejdźcie, święci pielgrzymi,przyjmijcie ten kącik,choć ubogie jest to mieszkanie,oddaję je wam z serca! Śpiewajmy z radościąwszyscy, rozważając,że Jezus, Józef i Maryjaprzychodzą nas odwiedzić! |
W końcu podróżni znajdują miejsce na odpoczynek i mogą następnego dnia kontynuować swoją podróż do Betlejem, gdzie ostatecznie narodzi się Dzieciątko Jezus.
Gwatemala
Fotografía propiedad de: Prensa Libre de Guatemala
Palenie diabła – 7 grudnia w Gwatemali to data, która rozpoczyna okres świąteczny tradycyjnym paleniem diabła.
Wierzy się, że aby powitać Jezusa w czystym i nieskalanym domu, należy pozbyć się najbardziej nieczystych rzeczy znajdujących się w domu. W tym celu organizuje się ogniska przy domach oraz na ulicach, gdzie pali się śmieci oraz piñaty w kształcie diabła.
Każdego 7 grudnia o godzinie 18:00 słychać fajerwerki i widać wszystkie ulice oświetlone ogniskami, które „oczyszczają” domy i ulice.
Choć nie jest to tradycja przyjazna dla środowiska, wciąż jest ona kultywowana. Dla Gwatemalczyków oznacza ona oczyszczenie domów, aby móc przyjąć Jezusa 24 grudnia.
Argentyna, Chile, Urugwaj i Paragwaj
Fotografía propiedad de elblogdeviajes.com
Boże Narodzenie obchodzone latem – na półkuli południowej święta nie wyglądają tak jak w kreskówkach czy filmach hollywoodzkich. Gdy na północy panuje zima, na południu trwa pełnia lata. Dlatego zamiast świętować w ciepłych, grubych ubraniach, robi się to zupełnie inaczej: w lekkim stroju, na plażach i z aktywnościami typowymi dla gorącego sezonu.
W krajach takich jak Argentyna i Urugwaj, znanych z miłości do grillowania, kolacja wigilijna wygląda zupełnie inaczej. Na stołach pojawiają się potrawy takie jak vitel toné oraz letnie desery, na przykład lody i owoce. O północy następuje toast, pokazy fajerwerków, otwieranie prezentów i powitanie Świętego Mikołaja.
Zwyczaje obejmują dekorowanie choinek, przygotowywanie szopek, zabawę w „tajemniczego przyjaciela”, obdarowywanie się różową bielizną na szczęście oraz świętowanie przy muzyce i zabawie aż do świtu — europejskie tradycje dostosowane do ciepłego klimatu.